o znacznie większej średnicy niż miejsca bliższe <page nr=101> biegunom. Przesuwając się wzdłuż południków, masy powietrza i wody zachowują, na zasadzie bezwładności, szybkość właściwą strefie, z której pochodzą. Płynąc ku równikowi są w stosunku do szybkości poruszania się powierzchni Ziemi na równiku opóźnione w biegu dookoła osi o tyle, o ile wolniej obiegają wokół osi Ziemi miejsca w wyższych szerokościach geograficznych. Obrót jest w kierunku wschodnim, zatem ruchy mas powietrznych ku równikowi zakrzywione są ku zachoodowi. Odwrotnie rzecz się ma z wiatrami wiejącymi od zwrotników ku biegunom. Nazywamy to efektem Coriolisa. Przebieg zbliżony do układu wiatrów mają wywołane przez nie prądy morskie. Efekt