nie są uzależnione od wymiany ciepła z otoczeniem, nie są uwarunkowane czynnikami zewnętrznymi, noszą nazwę zmian adiabatycznych. Przy ruchach wstępujących powietrze ochładza się adiabatycznie, a przy ruchach zstępujących ogrzewa się adiabatycznie.<br> Jeśli unosi się powietrze suche, pozbawione pary wodnej, towarzyszy temu spadek ciśnienia, bowiem rozpręża się, a temperatura tego powietrza obniża się ok. 10C/100 m. W przypadku osiadania takiego powietrza, a więc przy sprężaniu, będzie następował wzrost temperatury tego powietrza również o 10C/100 m.<br> Zmiana temperatury powietrza przypadająca na 100 m wysokości nosi nazwę pionowego gradientu temperatury. Wielkość tego gradientu dla powietrza suchego, jak wspomniano wyżej, wynosi ok. 10C