odmówił uznania tego za porażkę, ale znacznie trudniejsza okazała się dlań akceptacja innego zastosowania zasad prymatu wolnego wyboru nad interesami socjalizmu: wzrastającej siły dążeń niepodległościowych wśród narodów ZSRR. Dzielenie władzy Trzecim punktem jest rehabilitacja ogólnych zasad "formalnej", "burżuazyjnej" demokracji. W roku 1988 Gorbaczow stwierdził potrzebę głębokich przemian radzieckiego systemu politycznego - odrzucenia partyjnego "mechanizmu nakazu i presji" oraz zastąpienia go systemem opartym na rządach prawa, konkurencyjnych wyborach, przekazaniu całej władzy wykonawczej organom państwowym (oddzielonym od organów partii) i konstytucyjnym podziale władz. W następnym roku ZSRR stał się widownią konkurencyjnych wyborów do Kongresu Deputowanych Ludowych oraz do różnych ciał na szczeblu republikańskim i