z Żydami w Oświęcimiu, serdecznie się mną zaopiekowali, służąc radą, wsparciem. Dzięki tej pomocy znalazłem się jako jedyny pasażer na małym okręciku, płynącym przez Haifę do Port Saidu. Z Port Saidu dostałem się do Kairu, czekając sześć tygodni na wyjazd do Afryki Południowej. I znowu nowa trasa. Wojskowy transport na okręcie. Wraz z czarnymi żołnierzami z Ugandy płynąłem do Afryki Południowej - dzisiejsze Lesoto - następnie do Durbanu, a później trzy dni pociągiem do Rodezji Północnej. Moje spotkanie z Czarnym Lądem wypadło szokująco. Znalazłem się nagle pod inną szerokością geograficzną, w innym klimacie, z inną florą i fauną, z ludźmi o odmiennej kulturze