mieście drukarnie: 1845 wychodzi "Tygodnik Polski Poświęcony Włościanom'', pierwsza polska gazeta na Górnym Śląsku. Miejsce wybuchu I powstania śląskiego (16VIII1919). Mieszkańcy Pszczyny brali liczny udział w trzech powstaniach śląskich. W wyniku plebiscytu 1921 miasto wróciło do Polski. <br>Dobra pszczyńskie (70000ha ziemi ornej i lasów, w tym ok. 5000ha na obszarze okręgu górniczo-hutniczego) od 1847 były własnością księcia pszczyńskiego (Hochberg vonPless), jednego z najbogatszych ludzi w Europie (należało do niego m. in. kilka kopalni w okręgu wałbrzyskim i zamek Książ). Choć zamieszkane przez Polaków, były ośrodkiem wojującej niemczyzny, m. in. jeden z synów ks. Hochberga był w okresie międzywojennym przewodniczącym nacjonalistycznej