jazda koleją".<br>Jak zwykle u Prusa, stan psychiczny bohatera pozwala na wprowadzenie do powieści elementów symbolizmu: motywacja realistyczna uzasadnia je, wiążąc ze wspomnianymi już halucynacjami. W tym momencie pojawia się obraz jazdy koleją ze wszystkimi swoimi składnikami, wyodrębnionymi wyżej (na marginesie Henryka Flisa): obraz negatywnie nacechowany emocjonalnie &lt;gap&gt;; kojarzący ruch i opętanie &lt;gap&gt;; eksponujący brak wpływu podróżnego na jazdę &lt;gap&gt; i jego lęk &lt;gap&gt;, a wreszcie sugerujący syntetyczne, przenośne znaczenie całej sceny &lt;gap&gt;.<br>Wokulski doświadcza ostatecznej anagnosis: rozpoznaje wreszcie prawdziwy charakter swej relacji z kobietą, wobec której żywił złudzenia przez poprzednie dwa tomy powieści. Wagon kolejowy jest przy tym miejscem wyzwalania się potężnych namiętności. Bohater traci