do partii komunistycznej miało tam - oprócz aspektu kolaboranckiego - także aspekt specyficznej samoobrony narodów przed eksterminacją. O państwach bałtyckich, w których (najwyraźniej miało to miejsce na Litwie) gdy ostatecznie załamało się imperium, spora część miejscowych elit partyjnych zdała egzamin z patriotyzmu w warunkach osobistego, fizycznego zagrożenia. "Litwa ma dwóch patronów i opiekunów: świętego Kazimierza w niebie i sekretarza Brazauskasa w Moskwie" - te słowa, cytowanej wówczas w polskiej prasie, wileńskiej staruszki ilustrują to zjawisko. Mówmy wreszcie o wielu krajach byłego ZSRR, w których wprowadzenie komunizmu de facto poprzedziło ukształtowanie się nowoczesnego poczucia narodowego i w miarę nowoczesnych struktur społecznych.<br><br>&lt;tit&gt; Formacja zdrady narodowej&lt;/&gt;<br><br> W