z daleka flagą...". Może to tylko sentymentalny nacjonalizm inteligenta? Ale dzisiaj - jak zawsze - każda jego odmiana może się okazać groźna. Grass pokazuje współczesne Niemcy bez "taryfy ulgowej". Odnosi się nawet wrażenie, że wszystko, co groźne, stara się demonstracyjnie odsłonić, a nie przemilczać. "Moje stulecie" nie jest książką optymisty. Cała cywilizacja oraz nauka kryją w sobie trudne do przewidzenia konsekwencje gwałtownego rozwoju. Nowoczesne uzbrojenie, o którym często Grass pisze, jest postępem, ale w kierunku zagłady, a nie ocalenia. Nawet biologia okazała się w wieku dwudziestym nauką grożącą zatratą dawnego modelu człowieczeństwa. Sławna owieczka Dolly, powołana do życia przez klonowanie, stała się dowodem