Głosie</>, szumiało na poddaszach i w studenckich cukierenkach, przedostawało się poprzez młodzież na prowincję, szło do społeczeństwa i pobudzało tych, którzy byli jeszcze zdolni do przebudzenia. Drugim przejawem działalności ludzi o tych samych postawach stawały się akcje społeczno-użyteczne najrozmaitszego typu. Społeczne nakazy pozytywizmu wymyślono i rozprogramowano już wcześniej jako panaceum na polityczny dramat Kongresówki. W latach osiemdziesiątych co wnikliwsi zrozumieli już pozorność i nikłość tego leku w stosunku do robionej mu poprzednio reklamy. Mimo to właśnie wtedy zaczęto owe piękne nakazy wcielać w czyn. Różne to były inicjatywy - charytatywne, oświatowe, samokształceniowe. Najczęściej były to działania na pograniczu legalności, to jest