na politykę i bieg spraw w państwie. Rozróżnić tu należy samą instytucję monarchii, tj. koronę i osobę monarchy. W państwach absolutnych i konstytucyjnych, ale nie rządzonych parlamentarnie, korona dysponowała dużym zakresem władzy, jej wola przesądzała o kierunku polityki państwowej. Należy tu pamiętać, rzecz prosta, o związkach łączących koronę z klasą panującą i jej interesami. Osoba monarchy natomiast odgrywała znaczniejszą rolę wtedy tylko, gdy na tronie zasiadał człowiek obdarzony silniejszą indywidualnością i talentem politycznym. W końcu XIX w. nie były to częste wypadki.<br>Na politykę zagraniczną monarchowie nie mieli tego wpływu, który im często przypisywano. Bliskie osobiste związki Wilhelma II z Mikołajem