jako speleolog - odkrywca piękna tatrzańskich jaskiń, które opisał w Na bezdrożach tatrzańskich. Wiele wspinał się w Tatrach jako taternik, miał mnóstwo pierwszych przejść, a także dokonał III przejścia południowej ściany Zamarłej Turni - najtrudniejszą drogą w tym okresie. Wspinał się też na Ostrym Szczycie, grani Hrubego, Czarnych ścianach - wszędzie go było pełno...<br><br>&lt;tit&gt;Twórca TOPR&lt;/&gt;<br><br>Życiowym pomnikiem Mariusza Zaruskiego stało się Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, czwarta tego typu organizacja ratownicza w Europie. Potrzeba jej istnienia, którą rozumiał Zaruski, wynikała ze zmian w środowisku taterników i turystów, którzy coraz częściej zaglądali w góry latem i zimą, zdobywając, już bez pomocy góralskiego przewodnika, coraz trudniejsze