środk. Europy (do 2500 m n.p.m.), zwykle na glebach wapiennych, ale również na torfowiskach; w Polsce w Tatrach (1500­1800 m nad p.m.), w Sudetach (1360­1660 m n.p.m.) i na Babiej Górze. Zmienny gatunek - zwłaszcza pod względem pokroju oraz kształtu szyszek; dzielony na dwa podgatunki (oba występują w kraju, oba pod ochroną gatunkową): typowy (nominatywny) - <foreign lang="lat">P. mugo subsp. mugo</>, opisany powyżej oraz <foreign lang="lat">P. mugo subsp. uncinata (Ramond)</> Domin (populacje środkowoeuropejskie wyodrębniane są czasem jako <foreign lang="lat">P. uliginosa Neumann ex Wimmer</>; w Polsce tylko w Sudetach), czyli sosna hakowata. Ta ostatnia wyróżnia się drzewiastym pokrojem (wąskostożkowate drzewa