aksjomatem lokalnej niezależności. Głosi ono, że wśród osobników mających własność mierzoną w jednakowym stopniu - wszystkie wskaźniki są od siebie kompletnie niezależne. Niektórzy twierdzą nawet, iż założenie to jest "prawie nieodzownym składnikiem wszelkiej teorii pomiaru".<br>Wszystkie teorie - z wyjątkiem modelu Rascha - narażone są na ten sam zarzut: że oparty na nich pomiar nie jest niezależny od wyboru badanej zbiorowości. Jeśli np. rozszerzymy zbiorowość, dla której zbudowaliśmy dany model, to będziemy na ogół zmuszeni do przypisania parametrom tego modelu innych wartości. W konsekwencji trzeba będzie przeprowadzić pomiar na nowo, co spowoduje na ogół przyporządkowanie badanym osobnikom innych niż dotychczasowe wartości cechy mierzonej. Jest