jak zauważył Schumpeter, demokracja jest niesłychanie czułym narzędziem poznawczym (&lt;hi&gt;truth seeking&lt;/&gt;), bez którego trudno byłoby ocenić &lt;hi&gt;ex ante&lt;/&gt; reakcje społeczeństwa na rozmaite przedsięwzięcia państwowe, w tym reformy systemu.<br>Rzeczy mają się być może inaczej w Chinach albo Wietnamie, chociaż myślę że za wcześnie na taką konkluzję, ale w postkomunistycznej Europie, praworządne demokratyczne państwo (i wszystkie swobody obywatelskie niezbędne do jego funkcjonowania) jest nieodzowną częścią składową metaekonomii transformacji. Powszechnie wiadomo, że tylko niektóre kraje postkomunistyczne, pomimo postępu, mogą się w tej mierze pochwalić sukcesem. Zadanie jest niełatwe i paradoksalne: postkomunistyczne państwo musi drastycznie ograniczyć swój zakres kontroli, przy jednoczesnym wzmocnieniu pozostałych funkcji