benedyktyni, karmelici, franciszkanie - rozpadły się na części, dzieląc się niekiedy nawet parokrotnie. <br>No, ale to była demokracja wewnątrzkościelna, więc znacznie łatwiej było ją zaakceptować. Natomiast tam, gdzie demokracja pojawiała się na zewnątrz Kościoła, stając się jego konkurentem, Kościół się jej przeciwstawiał. Tendencje liberalne były w XIX wieku głównym, obok socjalizmu, przeciwnikiem papiestwa.<br>Ta wewnątrzkościelna demokracja przygotowywała demokrację "zewnątrzkościelną". W końcu społeczeństwo średniowieczne było chrześcijańskie, więc też - w znacznej mierze - można je nazwać społeczeństwem "wewnątrzkościelnym". Również na początku powstawania nowożytności Kościół - jako całość - nie przeciwstawiał się tendencjom liberalnym. Byli w nim zarówno wpływowi zwolennicy ancien régime'u, jak i znamienici zwolennicy społecznego postępu