o narodzinach świata chrześcijańskiego &lt;name type="tit"&gt;Caprea i Roma&lt;/&gt; oraz bardzo cenne &lt;name type="tit"&gt;Kartki z podróży 1858-1864&lt;/&gt;, drukowane najpierw w czasopismach warszawskich. Zanim pisarz przyjechał do Rzymu i rozpoczął nie tylko zwiedzanie, lecz również badania historyczne, starannie się przygotował, studiując odpowiednią literaturę. Miał więc w świadomości obraz Rzymu, ale jak się później przekonał, różniący się od rzeczywistego: &lt;q&gt;Znajdowałem wszystko mniejszym, mniej świetnym, niż wyobrażałem sobie. Wyobraźnia pracowała nad obrazami wyrytymi w głębi duszy, nadawała im rozmiary wielkie, nakładała barwami świetnymi - porównanie rzeczywistości wszędzie prawie dawało w rezultacie zawód&lt;/&gt;. <br>Kraszewski wykorzystał bardzo efektywnie stosunkowo krótki okres pobytu w Rzymie. Oprócz studiów nad antykiem, renesansem