własność środków produkcji i idące w ślad za nią prywatne przywłaszczanie wartości dodatkowej prowadzi do konfliktów i zniewolenia klasy robotniczej. Może być ono zniesione tylko wraz ze zniesieniem systemu opartego na prywatnej własności środków produkcji.<br>System teoretyczny marksizmu stał się podstawą strategii ruchu robotniczego w walce o zmianę ustroju. Optymistyczne przekonanie marksistów o harmonijnej naturze stosunków społecznych w systemie opartym na społecznej własności środków produkcji nie znalazło jednak potwierdzenia w krajach "realnego socjalizmu". Powstały w tym systemie nowe formy zniewolenia, o wiele bardziej dotkliwe i tragiczne dla jednostek i społeczeństw. Eksperyment komunistyczny został odrzucony. Obecnie jesteśmy świadkami powrotu do sprawdzonych form