tu jak gdyby na nieskończoną liczbę etapów, niezwykle rzadko objawia się w błysku nagłego spięcia przeciwstawnych wartości. Tragizm bohatera XX wieku polega na braku sytuacji granicznej. Sytuacji, w której człowiek może zdać sobie sprawę, że oto ważą się jego losy i że od jednej decyzji zależy wszystko; sytuacji ujawniającej z przenikliwą jasnością nieprzekraczalną granicę między dobrem a złem. Pisali o tym badacze twórczości Borowskiego. Bo też jego Vorarbeiter jest przykładem szczególnie szokującym: czy to jeszcze ofiara, czy już oprawca? Do którego miejsca dozwolony jest kompromis z własnym sumieniem w imię fizycznego przetrwania, gdzie jest ta linia graniczna, poza którą zaczyna się