na konferencji ideologicznej KC w grudniu 1984 roku stwierdził jako rzecz niemal oczywistą, że "stosunki towarowo-pieniężne" (a więc mechanizmy rynkowe) nie są obce ustrojowi socjalistycznemu i powinny być należycie rozwijane. Na XVII Zjeździe partii koncepcja zniesienia gospodarki towarowo-pieniężnej, a więc centralna idea komunistycznego programu gospodarczego, uznana została za przesąd, który należy przezwyciężyć w interesie ekonomicznego rozwoju. Na następnym stadium pieriestrojki Gorbaczow począł przedstawiać rynek jako najlepszy, najbardziej efektywny i najbardziej demokratyczny mechanizm kooperacji ekonomicznej, konieczny instrument cywilizacji, bez którego nie może funkcjonować gospodarka planowa. W czerwcu 1989 roku najbliższy doradca Gorbaczowa, Aleksander Jakowlew, powiedział wprost, że Marksowska wizja gospodarki