1971 roku w "Kinie" napisałem o filmach kontestacyjnych artykuł pt. Łagodna kontestacja. Niewielkie jego fragmenty znalazły się w tym tekście. Zastanawiałem się nawet nad przedrukiem w tym tomie całości jako pewnego świadectwa czasu. Zbyt jednak uboga w tym artykule była podstawa materiałowa: za mało filmów, które do tego nurtu można przypisać wówczas widziałem, choć przecież i te, które udało mi się zobaczyć nie należały w większości do repertuaru kin warszawskich. To też świadectwo czasu i to wprowadzające w bardzo złożony splot często sprzecznych ze sobą tendencji.<br>Dlaczego właściwie filmy kontestacyjne nie przepuszczane były u nas - z pewnymi wyjątkami - przez sito cenzury