z niewoli. Świadczą też o tym wyrażone w nich poglądy monoteistyczne, podkreślanie wagi dzieła stworzenia, przypisywanie znacznej roli aniołom, wiara w bezpośrednie wynagrodzenie jednostkowe, a zarazem żarliwa miłość Prawa, Jerozolimy, świątyni i jej wystawnych i pompatycznych ceremonii. Toteż podobnie jak znaczne części Tory rozwinęły się pod wpływem proroków, tak i psalmy w dużej mierze zawdzięczają swoje istnienie ich działalności.</><br><div><tit>Źródła i charakter hebrajskiej mądrości</> <br>Chcąc zrozumieć i wyjaśnić charakter i pochodzenie literatury sapiencjalnej, czyli mądrościowej, będącej właściwie literaturą dydaktyczną, trzeba rozpatrywać je na ogólnym tle kulturowym Bliskiego Wschodu. Na długo bowiem przed pojawieniem się Hebrajczyków, na widowni dziejowej rozwinęła się i