więc odzyskanie tradycyjnego miejsca Polski w strukturach gospodarczych i politycznych Europy. Wiązało się z tym nowe ułożenie stosunków z Niemcami, zwłaszcza po zjednoczeniu państwa niemieckiego. Wreszcie trzecim celem było nawiązanie partnerskiej współpracy - tak przyjaznej, jak to okaże się możliwe - z wszystkimi krajami sąsiadującymi z Polską.<br><br>W stosunkach z Niemcami w punkcie wyjścia trzeba było zmagać się zarówno z ciężarem wielowiekowej historii, jak i oporem materii politycznej. Trzeba było determinacji Mazowieckiego i kompetencji Skubiszewskiego, aby Polska uzyskała swoje miejsce (co prawda na "przystawionym krześle") w decyzjach 2+4 dotyczących zjednoczenia Niemiec, a następnie, aby już w kilka tygodni po formalnym zjednoczeniu Niemiec mógł