republik (Związku Radzieckiego - SK), dostatecznie wyraźnie wystąpiła tendencja ruchu naturalnego ludności objawiająca się w obniżeniu się poziomów umieralności i rodności"&lt;/&gt;.<br>Oceniając post factum skuteczność ustawy z 1936r., N. Jesipow pisze: &lt;gap&gt;<br>&lt;page nr=94&gt; Dalsze zmiany w przebiegu procesów demograficznych w poszczególnych republikach radzieckich potwierdzają przytoczone opinie. Chodzi bowiem o to, że wśród republik radzieckich można wyodrębnić dwie zasadnicze grupy. W pierwszej z nich (RFSRR oraz wszystkie republiki europejskiej części ZSRR, oprócz Azerbejdżańskiej) żywiołowe dążenie do planowania rodziny znalazło swój wyraz w stopniowym, zrazu powolnym, następnie zaś coraz szybszym, spadku stopy rodności, w drugiej natomiast (wszystkie republiki azjatyckiej części ZSRR oraz republika Azerbejdżańska) tendencja taka