pobożność naszych królów skuteczniejsza jest niż oręż, i tego jedynie miecza dla nawrócenia heretyków używamy".<br>Po rozbiorach natomiast, wśród przyczyn, które spowodowały zniknięcie Polski z politycznej mapy Europy, zaczęto wymieniać również niechęć jej szlacheckich obywateli do krwawych rozstrzygnięć. Celnie to ujął Tadeusz Boy-Żeleński pisząc o kraju, który umiał przetłumaczyć rewolucję francuską na ustawę rządową z 3 maja 1791 roku. Aż do znudzenia bywa przypominana opinia Zygmunta Krasińskiego, który w styczniu 1836 roku pisał do ojca: "Że wojen u nas religijnych nie było, to tylko dowód, że nikt w nic nie wierzył mocno. Wojna jest znakiem życia. Naród polski bywał zawsze leniwy