jest przełamywany czy odwracany. Wojtek Hrynkiewicz w powieści pt. Tej rzeki nie przejdę wciela się w kogoś, kto mógłby być jego ojcem po to, by z perspektywy akowca z Wileńszczyzny i więźnia stalinowskiego móc spojrzeć na proces przed sądem wojskowym stanu wojennego.<br> Schemat autobiografii pojętej jako osobiste przeżycie losu zbiorowego rodzi oczywiste niebezpieczeństwo ilustracyjności wobec koncepcji historii przełomowych dat. Rodzi też potrzebę demonstrowania intensywności przeżyć aktualnych, która usprawiedliwiałaby uciekanie się do przeszłości - skąd krok do efektów melodramatycznych. Obydwu tych niebezpieczeństw nie uniknęła nawet twórczość pisarzy, którzy potrafili ukazać komplikacje własnej biografii i w kontekście wszystkich najważniejszych wydarzeń historii i jako skutek