psychologicznymi i może historycznymi źródłami tego strapienia - sprawa źródeł myśli totalitarnej. Szedłbym dalej, nie powiem: głębiej, ale dalej - widzę mianowicie za tym zainteresowaniem religią, widzę gdzieś daleko taką oto filozofię:<br> Religia stanowi główny obszar ludzkich stosunków ze światem. Wszystko, co człowiek ma wspólnego ze światem, cały związek człowieka ze światem rozgrywa się na terenie religii. Tu da się prześledzić wszystko: nasze związki poznawcze ze światem, nasze z nim związki emocjonalne, społeczne.<br> Gdy to mówię, nie wysuwam hipotezy psychologicznej dotyczącej świadomości Leszka Kołakowskiego. Chodzi o coś, co w pewnym żargonie psychologicznym nosi nazwę racjonalnej rekonstrukcji - chodzi o racjonalną rekonstrukcję źródeł (chodzi jakby o