rozmaite próby określenia ludzkiej natury: człowiek - twórca świata kultury, człowiek - pielgrzym, człowiek - wytwórca, człowiek - zwierzę śmiecące, człowiek bawiący się, człowiek - zwierzę społeczne, człowiek - śmiejący się, człowiek - istota rozumna.<br>Odkrycia uczonych dotyczące inteligencji zwierząt, a zwłaszcza szczególnej rozumności świń, szczurów i delfinów, podważają przekonanie o tym, że szczególnym znamieniem człowieczeństwa jest rozum. Współcześnie przestajemy odczuwać wyjątkowość swej sytuacji w świecie, w obszarach dotychczas zarezerwowanych wyłącznie dla człowieka. Cybernetyka wykazała, że to, co miało być swoistą cechą człowieka, a mianowicie zdolność do pobierania, przenoszenia, przetwarzania i wydawania informacji, może posiadać również maszyna. <br>Jednakże elektroniczny sprzęt muzyczny, czy inne wynalazki techniczne dające, na przykład