i jego klęskę w zimnej wojnie. Ich zdaniem, Gorbaczow był gorliwym <orig>leninistą</>, a nawet obrońcą "zmurszałego totalitaryzmu"; jego prestiż na Zachodzie był więc jedynie dziwnym, irracjonalnym przejawem <orig>"Gorbomanii"</>. Inni uczeni, bliżsi liberalnemu centrum, popierali Gorbaczowa do końca i nawet odważnie bronili go przed radzieckimi krytykami jego polityki. Słabym punktem tego rozumowania jest założenie, że reformy Gorbaczowa przezwyciężą kryzys w ramach udanych przemian wewnątrzsystemowych. Jak wiemy, nie stało się to udziałem Gorbaczowa. Nieudany zamach stanu z sierpnia 1991 r. zdyskredytował partię komunistyczną i przyspieszył upadek całego systemu. Martin Malia, jeden z najenergiczniejszych krytyków <orig>"Gorbomanii"</>, zinterpretował to jako empiryczny dowód "wewnętrznej niereformowalności komunizmu