się m.in. dlatego, że - jakby powiedział wierzący - obecność Boga jest tym, czego człowiek naprawdę łaknie najbardziej. Tak bym to rozumiał, sam będąc niewierzącym.<br> Mam kilka uwag w związku z dotychczasowymi wypowiedziami i chciałbym poruszyć jedną sprawę. Zacznę od uwag.<br> Pierwszy artykuł, w którym Kołakowski uznaje fenomen religijny za coś samoistnego, nieredukowalnego, ukazał się w 1964 lub 1965 roku w "Argumentach". Nie pamiętam niestety tytułu, w każdym razie nieredukowalność fenomenu religijnego uznaje już Kołakowski-rewizjonista.<br> Któryś z panów powiedział, że książka "Religion" prowadzi w stronę deizmu. W istocie chyba tak. Sądzę zarazem, że osobistą opcją autora byłoby ireniczne, erazmiańskie chrześcijaństwo. Wyraźna