wspólnym dla zbiorowości systemem znaków. Mowa (w rozumieniu polszczyzny, chińskiego, suahili) jest językiem świadomości i komunikacji. Inne systemy semiotyczne, jak język gestów, obrazów, kody zapachowe, wspierają go jedynie i chociaż odbierane poza świadomością są jednak niezwykle ważne. O radości partnera ze spotkania dowiadujemy się z uniesienia brwi na jedną szóstą sekundy. Wzrok to uchwycił, przekazał emocjom, ale świadomość nie zarejestrowała. Niemałe znaczenie w relacjach międzyludzkich, a raczej dezorientacjach, ma tak zwana podwójna komunikacja, uważana przez niektórych za przyczynę lęku. Rzecz w sprzeczności sygnału mówionego, słów, z niewerbalnym kodem gestów. Ten ostatni, trudniejszy do sfałszowania, na ogół jest autentyczny, ale też gorzej