pierwszej strefie ulegają obniżaniu w okresach bardziej ciepłych i podwyższaniu w okresach chłodniejszych, tendencje w poszczególnych zbiornikach są nie tylko różne, ale często wręcz odmienne. Starkel (1977) wyjaśnia to innym rytmem opadów i dopływu ze zlewni. Jeziora Gór Skalistych i Azji Środkowej miały okres "pluwialny" w pleniglacjale, przy przewadze zasilania śnieżno-lodowcowego, gdy istniała wieloletnia zmarzlina. W Afryce jeziora rozwinęły się najbardziej na granicy glacjału i holocenu, w okresie wzmożonej cyrkulacji monsunowej występującej między ciepłym lądem i chłodnym oceanem. Jeziora Azji Południowo-Zachodniej maksymalne poziomy osiągnęły z pewnym opóźnieniem i, tak jak afrykańskie, zaczęły wysychać w neoholocenie. Nie dotyczy to Morza