programu. Jego zadaniem było wyciąganie wniosków, formułowanie refleksji, podważanie dogmatów, stawianie pytań, budzenie niepewności tam, gdzie panuje niezachwiana i nieugruntowana pewność.<br> Ale dało by się z jego tekstów odczytać taki program pozytywny, którego w gruncie rzeczy nikt nie widział, tzn. nikt z jego bezpośrednich krytyków. Program ten pozornie daje się sprowadzić do postulatu indywidualizmu, odczytywanego niesłychanie dosłownie. Cóż jednak może znaczyć indywidualizm jako program, który winien być przemyślany przez masowy ruch społeczny? Indywidualizm był dla Berenta polską tradycją historyczną i kulturalną, polegającą na tym, że w tym społeczeństwie nie do przyjęcia jest dogmatyzm. Indywidualizm jest u Berenta przeciwieństwem myśli skolektywizowanej, jest