i spekulacje zaprezentowane zostały ze szczególną ekspresją. Ostatecznie jednak poeta przezwycięża chwilę wewnętrznej słabości i zwątpienia w Boże miłosierdzie, odwołuje się do nieustającej opieki Opatrzności nad światem i kończy swój monolog wyznaniem wiary, opartym na fundamentalnych założeniach religii katolickiej.<br> Potwierdzeniem oraz filozoficznym uzasadnieniem tej postawy jest napisany już w późnej starości wiersz Na filozofię Hegla (1848), a także wiele innych wypowiedzi programowych prozą i wierszem. Nie znaczy to wszakże, iż religijność Koźmiana miała bezrefleksyjny i dewocyjny charakter. Przeciwnie, znamienne jest dla typu tej religijności wyznanie poety z roku 1853: &#132;Nabożeństwo nie jest pobożnością; można nie modląc się, być pobożnym, i