zewnątrz: dostarczały mu umysłowych narzędzi (problemów, pytań, pojęć, kategorii, w których ujmujemy to wszystka, z czym się stykamy), dzięki którym stale wzrastała jego zdolność postrzegania, uświadamiania sobie i interpretowania samego siebie i otaczającej go rzeczywistości. <br><hi>Dzięki swej humanistycznej kulturze Kochanowski stał się człowiekiem, który sam mógł interpretować swoje życie i świadomie je stwarzać. Poezja Kochanowskiego zachowuje radość swego twórcy z tego stawania się kimś, kto samodzielnie rozumuje i sam tworzy.</> Maver słusznie mówi tu o radości, jaką wzbiera cała dusza poety z powodu stanu, który on w sobie pracowicie wytworzył. <br>Przypomnijmy, że kultura, którą zdobył Kochanowski, umożliwiła mu poczynać rozpoznanie tragicznej