rafineriach. Warunkiem osiągnięcia tą drogą najkorzystniejszych wyników jest pełna swoboda ruchów w polityce inwestycyjnej i handlowej. Dla przykładu, Francja między wojnami stworzyła wielki przemysł rafineryjny, angażując stosunkowo niewiele własnego kapitału, ale drogą odpowiedniego ustawodawstwa skłaniając obce koncerny do budowy rafinerii na terenie Francji.<br>Również w polityce handlowej najlepsze wyniki zapewnia swoboda manewrowania w wyborze dostawców w zależności od sytuacji na rynku światowym.<br>W krajach bloku sowieckiego sytuacja jest odmienna, bowiem nie zostawia im luzu do manewrowania. Podpisując układ rurociągowy musiały one automatycznie włączyć do swego programu inwestycje rafineryjne i finansowanie rurociągu na własnym terytorium, a wiążąc się z jednym dostawcą pozbawiły