cywilizujący. Cywilizujący, bo uczył, że wielka sztuka nie zaczyna się od dziś, że wszystko, co było przedtem, nie jest tylko przedpokojem dla dzisiejszych objawień.<br>Derain postawił sobie za zadanie obraz o surowej kompozycji przy niezatracaniu wrażliwości na kolor i przy nieodrywaniu się od widzenia natury i umiał pozostać sam, bo sztuka jego czasu poszła innym torem.<br>Jednocześnie Derain obudził nowy smak dla europejskiej tradycji malarskiej, dla rzemiosła, nad którego stratą tak biadał już stary i wielki mędrzec, tak długo zapoznawany, Degas.<br><br>"J'ai lu", Paryż 1954