w Poznańskiem (60%).<br>Ziemi ornej przybywało głównie na skutek wycinania lasów i meliorowania nieużytków.<br>Podwoiła się w tych samych latach powierzchnia zasiewów, w jakiejś mierze na skutek ustępowania trójpolówki, i kilkakrotnie zwiększył się zbiór kartofli (3,2 mln korcy w 1822, 15 mln w 1843 r.). Produkcja zbóż zaczęła rosnąć szybciej dopiero od połowy stulecia, w związku ze zwyżką cen zboża i lepszą opłacalnością eksportu, zwłaszcza pszenicy. Rozszerzano zatem uprawy i brano lepsze grunty pod pszenicę; nie widać za to, by wzrastała wydajność produkcji, która wahała się od 3 do 4,5 ziaren dla żyta, 3,5-5 ziaren dla pszenicy