z kierunków ekspansji miał swe regionalne uzasadnienie. Bojarzy i dworianie chętnie walczyli z tatarskimi bisurmanami. Niezależnie od nadprzyrodzonych korzyści z walki z "niewiernymi" chodziło tu o zabezpieczenie południowych i wschodnich obszarów państwa przed stale nękającymi je najazdami koczowników, wyprowadzających z nich tysiące ludzi w charakterze jasyru. Bez zniszczenia rozbójniczych państewek tatarskich racjonalne zagospodarowanie urodzajnych stepowych "czarnych ziem" było niemożliwe. Adaszew popierał ten kierunek ekspansji. <br><br> Natomiast kupiectwo miast rosyjskich, zwłaszcza Moskwy, domagało się wykorzystania okazji, jaką przyniosło załamanie się niemieckiego państwa zakonnego w Inflantach. Obok Danii, Szwecji i państwa Jagiellonów również Moskwa zgłosiła się po spadek, aby otworzyć "okno na świat" dla