żaglowców. Średniowieczny ten przyrząd wyczyszczony był do granic wytrzymałości metału, tak że chwilami nawigacyjny oficer tracił orientację, gdzie jest słońce, a gdzie megafon.<br> Na mostek przybył pilot. Asystenci nawigacyjni stanęli przy telefonach:jeden na mostku, drugi na dziobie przy pierwszym oficerze, trzeci na rufie przy drugim oficerze. (s. 157) Przy telegrafie maszynowym stanął oficer nawigacyjny. Pilot podawał rozkazy sternikowi, oficerowi nawigacyjnemu, przekazującemu telegrafem rozkazy do maszyn, i asystentowi nawigacyjnemu, przekazującemu telefonicznie rozkazy na dziób i rufę. W pełnej orderowej gali, w najnowszym mundurze o złotych niemal rękawach i w czapie kapiącej od złota ukazał się kapitan Eustazy. Ustawił się na skrzydle mostku