różnych porach dnia i nocy. Kosmiczny pejzaż istnieje w dramacie niezależnie od Manfreda, i więcej, przeszkadza lub sprzyja intensyfikacji owej przestrzeni wewnętrznej. Astarte tkwi w głębiach psychiki, a "gwiazda przeznaczenia" pojawia się na "realnym" niebie; inne zjawiska przenikają obie przestrzenie, mogą należeć do obu naraz. Czy na przykład wichry i towarzyszące zjawianiu się duchów efekty akustyczne słychać "naprawdę", czy istnieją tylko w umęczonym umyśle Manfreda? Czy może przynależą do obu sfer, psychicznej i kosmicznej (podobnie jak dwie sfery, realną i niebiańską, łączyło słynne Słowackiego widzenie pastereczki w Pornic)?<br>Przestrzeń kosmiczna wydaje się w Manfredzie żywa i dynamiczna. Wciąż w ruchu, ożywiona