oraz zwalniali od świadczeń. Po upływie lat tzw. wolnizny pobierali daniny, których rozmiar został z góry określony.<br>To zachęcało do bardziej intensywnej pracy, pozwalało bowiem wieśniakom zatrzymywać nadwyżki zbiorów i wymieniać je na pobliskim targu na inne towary.<br><br>Działalność osadnicza wiązała się także z udoskonaleniem metod uprawy ziemi i wprowadzaniem trójpolówki ; obszary rolne dzielono na trzy pola, na jednym siano zboża ozime, na drugim jare, trzecie zaś pozostawiano odłogiem, aby ziemia odzyskała swą żyzność. Stosowano już ulepszone narzędzia (pługi i brony) do uprawy roli. Wszystko to spowodowało, że rolnictwo zaczęło przynosić coraz większe korzyści.<br><br>Czynniki jednoczące. Mimo silnych tendencji odśrodkowych trwała