wpływowi społecznemu". Z ogólniejszego punktu widzenia, stanowił on tylko specyficzny rodzaj wpływu pochodzącego ze środowiska przyrodniczego. To bowiem inna horda pierwotna - cząstka natury - zaczęła oddziaływać w sposób tym tylko się różniący, że stanowiła "element tego samego typu".<br>Gumplowicz nie zmienił rozumienia "wpływu społecznego", gdy opisywał okres charakteryzujący się już istnieniem "tworów złożonych" (plemion czy państw), powstałych wskutek podboju jednych grup przez inne. Dla hordy żyjącej w ramach plemienia elementem wpływu świata przyrody stała się inna horda (zwycięska czy zwyciężona). W podobnej roli w stosunku do plemienia wystąpiło spotkane inne plemię, które później, wraz z powstaniem państwa, przekształcone w klasę społeczną miało