nuklidy nie tworzą się w wyniku wychwytu neutronów, np. ((...)). Ich zasoby są niewielkie ((...)) telluru). Mogą się one tworzyć w reakcjach ((...)), w innych warunkach niż główne reakcje nukleogenezy, np. w zewnętrznej warstwie supernowej.<br> Również izotopy deuteru, litu, berylu i boru nie mogą przetrwać w obszarach spalania wodoru w gwieździe. Być może tworzą się w reakcjach kruszenia, wywołanych przez protony, w otaczających gwiazdy mgławicach gazowych, zawierających ciężkie jądra.<br> Istnieje znana teoria powstania wrzechświata wysunięta przez Gamowa i Alphera, zwana teorią Alphera-Bethego-Gamowa lub teorią wielkiego wybuchu.<br> Teoria ta zakłada, że na początku naszego wszechświata cała materia istniała w postaci fotonów, kwarków, leptonów