II wojny światowej wysiedlanie ludności, masowe rozstrzeliwania w Lesie Winiarskim. 23I1945 do miasta wkroczyły wojska I Frontu Białoruskiego. Po wojnie rozbudowa przemysłu, nowe budownictwo mieszkaniowe (osiedla na Tyńcu, Majkowie, Kaliniec), szkoły, hala widowiskowo-sportowa z pływalnią, szpital, duże inwestycje komunalne. Nowoczesne kościoły. <br>W rynku ratusz 1920, trzeci z kolei na tym samym miejscu. W obrębie d. murów od pn. najstarszy zachowany zabytek Kalisza kościół św. Mikołaja, gotycki XIII-XIV w., wielokrotnie restaurowany. Obecnie katedra. Wystrój wnętrza barokowy, w tzw. polskiej kaplicy polichromia W. Tetmajera. Obok d. klasztor Kanoników Laterańskich, gotycki 1448, przebud. XVIII i XIX w. W jego pobliżu przy ul. Grodzkiej