Najsławniejsza z greckich - Retoryka Arystotelesa oraz łacińskie Rhetorica ad Herennium (I w. przed n.e.), Cycerona De oratore i Kwintyliana Institutio oratoria (por. rozdz. I), znane w średniowieczu, a na nowo odczytane i wydane w czasach odrodzenia, stały się podstawą teorii i praktyki literackiej w ogóle, w szczególności zaś wzorem układania i wygłaszania mów. Więcej nawet - pod wpływem studiów nad antyczną retoryką wykształcił się humanistyczny ideał człowieka-mówcy.<br>Humanistycznym już obyczajem wygłaszał mowy Jan z Ludziska, oficjalny mówca Akademii, a więc ktoś, kto uprawiał retorykę jako zawód. Jego mowa z 1440 r. nosi tytuł De oratoriae facultatis laudibus oratio, czyli Mowa