afirmację aż do prób podboju i podporządkowania świata. <br>Również w naszym stuleciu byliśmy świadkami wielkiej zmiany tych wzajemnych relacji: do Soboru Watykańskiego II Kościół przypominał oblężoną twierdzę broniącą się przed naporem świata, po Soborze zaczął prowadzić z nim dialog. Krytycy Jana Pawła II twierdzą, że ten dialog zatrzymał, zerwał, że - w związku z tym - działa wbrew duchowi Soboru. Że zamiast "udzisiejszenia" Kościoła i dostosowania do świata mamy do czynienia z próbami katolickiej rekonkwisty.<br>Maciej Zięba OP: Tradycyjnie już musimy zacząć od prostowania podstawowych nieporozumień. Przede wszystkim - choć smutne, że trzeba to stale podkreślać - Papież był jako filozof i teolog jednym z ważkich architektów Soboru