Esterki wrastała w narodową literaturę. Mit wyzyskał Kraszewski w "Królu chłopów" (1881), stał się on kanwą dramatu historycznego "Esterka" (1886) pióra Stanisława Kozłowskiego. Inspirował Kazimierza Glińskiego przy pisaniu dramatu pt. "Esterka i Żydzi" (1901). Do tego mitycznego wątku sięgnął poeta Wacław Rolicz-Lieder w balladzie "Esterka" (1889).<br>Natomiast w krakowskiej wersji podań o Esterce nie można pominąć dramatu - choć niedokończonego - Włodzimierza Tetmajera pt. "Kazimierz Wielki". W jednej ze scen dramatu wprowadził króla z Esterką siedzących nad stawem w Łobzowie. Tutaj sielankę monarszą mąci tylko myśl Esterki:<br><br>&lt;gap&gt; <br><br>Są i także aluzje antysemickie dotyczące monarszego romansu. Znaleźć je można w niektórych "Meandrach" Adolfa