i lęk przed śmiercią. Pisał współczesny lekarz: "Tak zaraźliwa była choroba, że nikt nie mógł przybliżyć się do chorego, aby się nie zaraził. Ojciec nie odwiedzał syna, syn nie odwiedzał ojca. Miłosierdzie umarło, a nadzieję porzucono..."<br> Każdy, kto potrafił, ratował się ucieczką ze skazanych wsi i osad. Często i lekarze wpadali w panikę. "Był nieprzydatny i zawstydzony, a przeto odchodził".<br> Na pełnym morzu unosiły się na falach nie kierowane przez nikogo statki, których załogi wyginęły. Na ulicach oszaleli ze strachu ludzie pląsali w makabrycznej pantomimie, aby odstraszyć śmierć. Szukano kozła ofiarnego, sfanatyzowany tłum mordował trędowatych lub Żydów, palił na stosach ludzi