umięśnienia znajdującego się przed odnóżem jest ono unoszone, kierowane wierzchołkiem do przodu i w rozkurczu stawiane w nowym miejscu.<br>W rozwoju zwierzęcych zdolności do lokomocji wykorzystane zostały właściwości dwóch rodzajów substancji białkowych, pełniących mechaniczne funkcje już u gąbek. Konieczną mechaniczną odporność, zwartość i elastyczność zapewnił kolonii komórek stanowiącej ciało zwierzęcia wydzielany pozakomórkowo kolagen. Energię ruchu dały wewnątrzkomórkowe białka kurczliwe, które w wyspecjalizowanych komórkach mięśniowych osiągają znaczny stopień zagęszczenia i uporządkowania składników. Przebiegające przez organizm fale pobudzenia nerwowego powodują miarowy skurcz i rozkurcz tych komórek. Szybkość poruszania się organizmu zależy od szybkości skurczu (początkowo ograniczonej przez niedoskonałość konstrukcyjną włókien mięśniowych) i jego