z wieloma nacjami w żadnej z nich nie natknął się na tak wiele wybitnie inteligentnych jednostek jak wśród Polaków. Opinia ta jest oczywiście przesadzona i błędna.<br><br>&lt;page nr=167&gt;<br><br>Prawdą jednak jest to, że Polacy są narodem ciekawym i w jakimś sensie - co wynika w dużej mierze z doświadczeń historycznych i geograficznego położenia - wyjątkowym. Nie chodzi mi tu o wiarę w jakąś dziejową misję, która zawsze kończy się na manowcach mesjanizmu ale o temperament i umysłowość Polaków, która jest specyficzną mieszanką kulturowej prowincjonalności i jednoczesnego uniwersalizmu, przebłysków politycznej mądrości i fal politycznego zaślepienia, gospodarczej nieudolności i jednoczesnego sprytu handlowego, nienawistnych fobii i nadzwyczajnej czasem